برونشیت ریه و روش های درمان آن

برونشیت ریه اسم آشنایی برای اکثر افراد است، اما آیا می‌دانید این بیماری دقیقا چیست؟ بیماری برونشیت موجب عفونت در مسیر هوایی برونش (نایژه‌ها) می‌شود و تحریک و التهاب را در این بخش ایجاد می‌کند. این عفونت ممکن است از طریق یک سرماخوردگی ساده نیز به وجود آید. از علائم و نشانه‌های اولیه این بیماری، سرفه است. اگر پزشک به شما گفته است که به برونشیت مبتلا شده‌اید، احتمالا می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد این بیماری به دست آورید. برونشیت چگونه ایجاد می‌شود؟ علائم و نشانه‌های آن چیست؟ چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟ راهی برای درمان خانگی وجود دارد؟

برونشیت ریه (bronchitis) چیست؟

از نظر پزشکی به وضعیتی که شدت و علائم بیمار چیزی بین سرماخوردگی و ذات‌الریه باشد، برونشیت (bronchitis) گفته می‌شود. اما برونشیت دقیقا چیست و کجا ایجاد می‌شود؟ راه‌های هوایی از دو سمت مجرای تنفسی ریه (نای) منشعب شده‌اند. سپس این مسیرهای اصلی به راه‌های هوایی کوچک‌تری در درون ریه،‌ به نام برونشیول منتهی می‌شوند. برونشیت ریه زمانی ایجاد می‌شود که عفونت موجب تحریک مجاری تنفسی شده و آن را ملتهب کند. در نتیجه سبب تولید مخاط بیشتری در این ناحیه می‌شود.

اغلب علائم برونشیت ریه شامل سرفه‌های مکرر و مداوم است که موجب ایجاد خلط گلو، خستگی، تب و خس خس در هنگام تنفس می‌شوند. در این حالت در لوله‌های حامل هوا در ریه‌ها، مخاط زیادی تولید می‌شود که می‌تواند روی کیفیت تنفس تاثیرگذار باشد.

برونشیت زمانی ایجاد می‌شود که عفونت موجب التهاب مجاری تنفسی شود. علائم این بیماری چیزی بین سرماخوردگی و ذات‌الریه است و شامل سرفه مکرر و خلط می‌شود.

آیا برونشیت ریه مسری است؟

برونشیت در صورتی که از نوع حاد باشد، ممکن است مسری و قابل انتقال به فرد دیگر باشد. به ویژه در اوایل بیماری و قبل از استفاده از داروهای آنتی‌بیوتیک امکان سرایت برونشیت ریه بیشتر است. اما در نوع مزمن آن، امکان سرایت وجود ندارد.

علائم برونشیت چیست؟

به جرات می‌توان گفت که سرفه یکی از اصلی‌ترین علائم برونشیت است. اما این علامت گاهی در اثر قرارگیری در معرض دود و یا یک سرماخوردگی ساده نیز ایجاد می‌شود.

به طور کلی علائم اولیه برونشیت عبارت‌اند از:

• آبریزش بینی
• احساس سرما
• گلودرد
• خلط خونی
• احساس درد در ناحیه پشت و ماهیچه‌ها
• خستگی
• عطسه کردن
• خس‌خس سینه.

علائم اضطراری برونشیت عبارت‌اند از:

• کاهش وزن بی‌دلیل
• سرفه‌های عمیق و با صدای بلند
• احساس درد در ناحیه قفسه سینه
• تب ۳۸ درجه سانتی‌گراد و یا بیشتر
• مشکلات تنفسی.

باید به مدت زمان بروز علائم دقت شود.در صورت بروز نشانه‌های طولانی مدت، باید آنها را در دسته‌ علائم برونشیت قرار داد. علائم اولیه برونشیت ریه در صورت عدم درمان، موجب ایجاد علائم ثانویه مانند خستگی و خس‌خس سینه می‌شوند.

انواع بیماری برونشیت

به طور کلی برونشیت ریه مانند بیشتر بیماری های ریه، دارای انواع مختلفی است. در برخی از افراد مدت زمان‌ درگیری با این بیماری کوتاه‌تر است. در این حالت امکان دارد علت بروز بیماری، تنفس دود و یا عفونت‌های ویروسی باشد. اغلب این نوع برونشیت علائم بیشتری ایجاد خواهد کرد. علائم برونشیت ریه در برخی از افراد به صورت مستمر وجود دارد و بیماری توسط پزشک تحت کنترل قرار می‌گیرد. ممکن است مدت زمان درگیری ریه در این حالت بسیار طولانی باشد و اغلب نیز دارای علائمی مانند سرفه‌های خلط‌دار است. همچنین امکان دارد علت آن نیز مربوط به عفونت‌های باکتریایی، تنفس دود و مواد حساسیت‌زا باشد. بر همین اساس می‌توانیم انواع بیماری برونشیت ریه را به دو دسته تقسیم‌بندی کنیم.

• برونشیت حاد
• برونشیت مزمن

۱. برونشیت حاد

برونشیت ریه حاد که اغلب در اثر عفونت ویروسی ایجاد می شود، مدت زمان کوتاه‌تری دارد. بیماری برونشیت حاد با سیگار کشیدن ارتباط دارد. بنابراین قرار گرفتن در معرض دود سیگار، علائم آن را بیشتر می‌کند. این بیماری اغلب بین ۱۰ تا ۱۴ روز طول می‌کشد و احتمالاً به مدت سه هفته در بیمار ایجاد علامت می‌کند.

علائم بیماری برونشیت حاد چیست؟

بیماری برونشیت ریه در صورتی که به صورت حاد و پیشرفته باشد، مشکلاتی را برای بیمار ایجاد خواهد کرد. علائم بیماری تنفسی برونشیت حاد عبارت‌اند از:

• سرفه‌های مکرر و ایجاد مخاط
• خستگی و کمبود انرژی
• ایجاد صدای خس خس در سینه موقع تنفس
• بروز تب
• تنگی نفس.

برونشیت حاد معمولا در اثر عفونت ویروسی یا سرماخوردگی و یا قرار گرفتن در معرض محیط‌های آلوده یا مواد حساسیت‌زا ایجاد می‌شود. علائم برونشیت حاد معمولا دو هفته طول می‌کشد.

راه درمان برونشیت ریه چیست؟

مانند بیماری کرونا، برونشیت نیز با خودمراقبتی در خانه قابل درمان است. با استفاده از قرص‌های ضد‌التهاب، برخی از علائم کاهش پیدا می‌کنند. در صورتی که این بیماری حاد باشد، طی دو هفته درمان خواهد شد و فرد بهبود می‌یابد. به گفته سایت my.clevelandclinic.org برونشیت ریه با دارو، اکسیژن درمانی، توانبخشی ریوی، جراحی یا ترکیبی از اینها قابل درمان است.

بیماری برونشیت حاد چگونه درمان می شود؟

درمان قطعی برای برونشیت حاد وجود ندارد؛ زیرا برخی از آنتوبیوتیک‌ها برای درمان بیماری‌های ویروسی تاثیری ندارد. اما برخی از داروهای ضد التهاب می‌توانند درمان موقتی برای برونشیت حاد باشند. اگر بر اساس تجویز پزشک شروع به مصرف آنتی بیوتیک برای برونشیت ریه کرده‌اید، اغلب تا ۲۴ ساعت پس از شروع دارو، امکان سرایت بیماری وجود دارد.

اگر درگیر برونشیت حاد ویروسی هستید، آنتی بیوتیک‌ها موثر نخواهند بود. در این صورت امکان سرایت از شما به شخص دیگر تا یک هفته وجود دارد. این بیماری در اثر استراحت و عدم قرارگیری در معرض مواد حساسیت‌زا بهتر خواهد شد.

۲. برونشیت مزمن

این نوع برونشیت حدود دو تا سه سال ادامه دارد و نشانه‌های مختلفی به همراه دارد. این علائم شامل سرفه‌های همراه با خلط است. سرفه و التهاب در اثر عفونت، بیماری اولیه تنفسی، قرار گرفتن در معرض دود تنباکو یا هوای آلوده ایجاد می‌شود. برونشیت مزمن ممکن است موجب انسداد جریان هوا در ریه شود. در این حالت به عنوان بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) شناخته خواهد شد.

چه عواملی باعث ایجاد بیماری برونشیت مزمن می شوند؟

با توجه به نکات ذکر شده، فضاها با هوای آلوده به مواد حساسیت‌زا، از اصلی‌ترین عوامل ایجاد برونشیت ریه مزمن هستند. از این رو باید تا حد ممکن از این نوع فضاها دوری کرد.

درمان های خانگی برونشیت ریه

برای درمان برونشیت بهتر است اول به متخصص ریه مراجعه کنید تا میزان حاد بودن بیماری مشخص شود. هرچند امکان مدیریت علائم برونشیت ریه در خانه نیز وجود دارد. با خود مراقبتی بسیاری از این علائم کم خواهند شد و بیمار احساس بهتری در دوره درمان خواهد داشت. استفاده از بخور گرم، دوش آب گرم، غرغره آب نمک، خواب و استراحت کافی در این زمینه موثر هستند.

روش‌های خانگی زیر به شما کمک می‌کنند تا برونشیت را درمان کنید:

• زنجبیل: از آنجایی که این بیماری نوعی بیماری التهابی است مصرف زنجبیل توصیه می‌شود. البته برای خانم‌های باردار، افراد دیابتی و کسانی که مشکلات قلبی دارند ممنوع است.
• سیر: سیر خاصیت درمانی بسیار متنوعی دارد که می‌توانید آن را به صورت تازه و یا کپسولی استفاده کنید.
• زردچوبه: یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ نشان داد که زردچوبه دارای تعدادی خواص است که می‌تواند آن را در مبارزه با برونشیت ریه مفید کند.
• بخار: ‌بخار آب باعث می‌شود تا مخاط سریع‌تر دفع شود. همچنین بخار آب به شل شدن عضلاتی که در اثر سرفه دچار تنش شده‎اند، کمک می‌کند.
• آب نمک: غرغره کردن آب نمک به کاهش گلو درد و کم شدن مخاط کمک می‌کند.
• خوابیدن: خواب کافی داشته باشید.

از آنجایی که سرفه به خصوص سرفه خشک از علائم اصلی این بیماری است می‌توانید از روش های درمان خانگی سرفه خشک هم استفاده کنید.

چگونه می توان از بروز بیماری برونشیت پیشگیری کرد؟ 

همانطور که گفته شد برونشیت در اثر وجود سابقه خانوادگی نیز بروز می‌کند. اما با رعایت نکات ساده می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد. به عنوان مثال عدم استعمال سیگار و یا قرار نگرفتن در معرض دود آن، در جلوگیری از بروز برونشیت بسیار موثر هستند.

چگونه خود را مقابل ابتلای مجدد به بیماری برونشیت حاد و مزمن حفظ کنیم؟

برونشیت حاد ممکن است قابل انتقال و مسری باشد. زیرا اغلب در اثر عفونت با ویروس یا باکتری بروز پیدا می‌کند. برونشیت مزمن اغلب قابلیت انتقال ندارد و مسری نیست. زیرا به علت تحریک طولانی مدت مجرای تنفسی ایجاد می‌شود. بهتر است با قوی کردن سیستم ایمنی، خود را در مقابل بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و کرونا مقاوم و حفظ کنیم.

---

مرجع این پست سایت پزشکی دکترتو می باشد.

فروشگاه تجهیزات پزشکی پاستور عرضه کننده انواع محصولات تنفسی شامل نبولایزر ، اکسیژن ساز ، بای پپ و سی پپ با ضمانت قیمت و کیفیت