راهنمای کامل فشارسنج های عقربه ای

فشارسنج عقربه ای یا فشارسنج دستی یکی از ابزارهای مهم و پرکاربرد در پزشکی برای اندازه گیری فشارخون است. این دستگاه به علت دقت مناسب ، هزینه پایین و قابلیت استفاده بدون نیاز به برق یا باتری ، همچنان در بسیاری از مراکز درمانی و حتی منازل کاربرد دارد. در این مقاله ساختار ، نحوه عملکرد ، انواع ، مزایا و معایب و روش استفاده صحیح و نکات مهم درباره ی فشارسنج های عقربه ای بررسی خواهد شد.

ساختار فشارسنج عقربه ای

یک فشارسنج عقربه ای معمولا شامل اجزای زیر است :

1. کاف (cuff) : بازوبندی که دور بازو پیچیده و باد می شود تا جریان خون را موقتا مسدود کند.
2. پمپ دستی (bulb) : گوی لاستیکی که با فشار دست باد می شود.
3. گیج عقربه ای (manometer) : یک صفحه نمایش با عقربه که میزان فشار را نشان می دهد.
4. شیر تنظیم هوا (valve) : وسیله ای برای کنترل خروج هوا از کاف به صورت تدریجی.

نحوه عملکرد فشارسنج های عقربه ای

این دستگاه بر اساس اصل اندازه گیری فشار از طریق مسدود کردن و سپس کاهش فشار روی شریان بازو عمل می کند:

1. کاف دور بازو پیچیده و توسط پمپ دستی باد می شود تا فشار آن از فشارخون بالاتر رود و جریان خون مسدود شود.
2. سپس با بازکردن شیر تنظیم هوا ، فشار به تدریج کاهش می یابد.
3. در حین کاهش فشار ، اولین صدای تپش (صداهای کوروتکوف) که شنیده می شود، نشان دهنده فشار سیستولیک (فشار حداکثر قلبی) است.
4. ادامه کاهش فشار تا جایی که صدا قطع شود ، نشان دهنده فشار دیاستولیک (فشار حداقل قلبی)است.
5. این صداها توسط گوشی پزشکی شنیده می شوند و فشار دقیق عقربه ای ثبت می گردد.

انواع فشارسنج عقربه ای

• دیواری
• دستی یا پرتابل 
• اتوماتیک : ترکیبی از فشارسنج عقربه ای با سیستم های دیجیتال

مزایا و معایب این فشارسنج ها

مزایا

• دقت بالا در اندازه گیری
• هزینه کمتر نسبت به فشارسنج های دیجیتال
• عدم نیاز به برق یا باتری
• قابلیت استفاده در شرایط مختلف
• قابل کالیبراسیون و تنظیم مجدد

معایب

• نیاز به مهارت و تجربه برای خواندن دقیق
• احتمال خطا
• عدم امکان ثبت داده ها
• نیاز به گوشی پزشکی برای شنیدن صداها

نحوه استفاده صحیح

1. اطمینان از قرارگیری صحیح کاف روی بازو (حدود 3-2 سانتی متر بالای آرنج)
2. نشستن بیمار در وضعیت راحت و ثابت
3. قراردادن گوشی پزشکی روی شریان بازویی
4. بادکردن کاف تا فشار بالاتر از فشار طبیعی بیمار (حدود 3-2 میلی متر جیوه بیشتر)
5. کاهش تدریجی فشار و شنیدن صداهای ضربان قلب
6. ثبت دقیق عددهای فشار سیستولیک و دیاستولیک.

نکات مهم در استفاده و نگهداری

• فشارسنج باید به طور مرتب کالیبره شود.
• استفاده از گوشی پزشکی باکیفیت برای دقت بهتر
• پرهیز از بادکردن بیش از حد کاف برای جلوگیری از آسیب
• تمیز کردن مرتب کاف و دستگاه
• نگهداری دستگاه در محیط خشک و دور از ضربه