همه آنچه از بی ام آی ( BMI ) باید بدانید

بی ام آی (BMI) شاخص توده بدنی است که با تقسیم وزن برحسب کیلوگرم بر قد به متر به توان ۲ به‌دست می‌آید. این شاخص، روش غربالگری ساده و کم هزینه‌ای برای محاسبه کمبود وزن، وزن مناسب، اضافه وزن و چاقی است. حاصل bmi مستقیما میزان چربی بدن را اندازه نمی‌زند، بلکه به تناسب با متابولیک بدن و بیماری‌های مختلف تغییر می‌کند. بی ام آی بیشتر شاخص محاسبه چربی کل بدن است و هرچقدر این عدد بالاتر باشد، میزان چربی کل بدن فرد هم بیشتر است. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با بی ام ای، کاربردها و نحوه محاسبه آن بیشتر آشنا شوید. اگر BMI شما بالا است، باید با دکتر تغذیه مشورت کرده و در رژیم غذایی خود تغییر ایجاد کنید.

بی ام آی چیست؟

بی ام آی (BMI) یا شاخص توده بدنی، شاخصی برای محاسبه وزن بدن بر اساس قد است. درواقع، بی ام ای بیشتر شاخص محاسبه چربی کل بدن است و هرچقدر این عدد بالاتر باشد، میزان چربی کل بدن فرد هم بیشتر می‌شود. به‌عبارت دیگر، این شاخص به‌عنوان ابزار غربالگری پزشکی برای محاسبه نسبت قد به وزن فرد جهت برآورد میزان چربی استفاده می‌شود؛ به‌این ترتیب که وزن برحسب کیلوگرم تقسیم بر مربع قد برحسب متر می‌شود. البته یادتان باشد که bmi برای تشخیص سلامتی نیست و صرفا ابزاری برای ارزیابی وضعیت سلامت و خطراتی است که ممکن است فرد را تهدید کنند.

وقتی میزان چربی بدن زیاد باشد، احتمال بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت نوع ۲ هم بالا می‌رود. چربی پایین هم به سوءتغذیه برمی‌گردد. اما زمانی که چربی به اندازه کافی باشد، بدن می‌تواند ویتامین و مواد معدنی را به‌خوبی جذب کند. به‌علاوه اینکه، انرژی کافی مورد نیاز بدن را تامین کرده، دمای بدن را متعادل نگه می‌دارد و از اندام‌ها محافظت می‌کند.

بی ام آی چه کاربردی دارد؟

برخی از کاربردهای متداول بی ام آی عبارتند از:

• محاسبه شاخص چربی، اندازه گیری وزن و چاقی بدن
• ارزیابی وضعیت وزنی
• کمک به تشخیص بیماری‌ها (افراد با BMI بیش از حد بالا ممکن است مستعد بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی عروقی، دیابت نوع ۲، برخی از سرطان‌ها و مشکلات مرتبط با استخوان و مفاصل باشند.)
• راهنمای تغذیه و ورزش
• مانیتورینگ تغییرات وزنی

تشخیص وزن

تشخیص وضعیت وزن با استفاده از BMI کمک می‌کند تا در یکی از دسته‌های مشخصی از وضعیت وزن قرار بگیرید، اما باید توجه داشت که این تشخیص تنها براساس قد و وزن ارائه می‌شود و عوامل دیگری مانند ترکیب بدن، سن، جنسیت و سلامت عمومی فرد درنظر گرفته نمی‌شوند. برای تشخیص وزن با کمک شاخص bmi، وزن بر حسب کیلوگرم را تقسیم بر قد برحسب متر به توان ۲ بکنید. در ادامه نحوه تفسیر عدد بدست‌ آمده را آورده‌ایم.

به یاد داشته باشید که چاقی بدن تنها عامل تعیین‌کننده سلامت کلی بدن نیست.

my.clevelandclinic

طبقه بندی شاخص توده بدنی

• کمتر از ۱۸.۵ = کمبود وزن
• ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ = وزن طبیعی
• ۲۵ تا ۲۹.۹ = اضافه وزن
• ۳۰ تا ۳۴.۹ = چاقی درجه اول
• ۳۵ تا ۳۹.۹ = چاقی درجه دوم
• بیشتر از ۴۰ = چاقی درجه ۳ یا چاقی شدید

‏چگونه بی ام آی رو محاسبه کنیم؟

برای محاسبه بی ام آی باید وزن فرد برحسب کیلوگرم تقسیم بر مربع قد به متر شود. در بیشتر افراد، این عدد BMI نشان‌دهنده میزان چربی بدن است؛ یعنی هرچقدر این عدد بزرگ‌تر باشد، بدن چربی بیشتری دارد و فرد دچار چاقی مفرط است. البته این موضوع در برخی موارد مصداق ندارد. به‌علاوه اینکه، شاخص توده بدنی به تنهایی نمی‌تواند نشان‌دهنده سلامت بدن باشد.

همچنین می توانید از انواع ترازوهای تشخیصی در منزل برای تعیین مرتب بی ام آی خود استفاده کنید.

بی ام ای برای بزرگسالان

بی ام ای برای بزرگسالان و افراد میان‌سال اگر کمتر از ۱۸.۵ باشد، یعنی فرد کمبود وزن شدید دارد و احتمالا از سوءتغذیه رنج می‌برد. عدد بین بازه ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ برای بزرگسالان، محدوده سالم است و بیشتر از این نشانه اضافه وزن خواهد بود.

بی ام ای برای زنان

محاسبه بی ام ای برای زنان و مردان تفاوتی نمی‌کند، به‌عبارت دیگر، جنسیت تاثیری روی شاخص bmi ندارد. مگر برای محاسبه بی ام ای کودکان و نوجوانان که جنسیت هم لحاظ می‌شود. بنابراین محدوده بی ام ای برای زنان همانند تفسیر این شاخص برای مردان است. زنان با بی ام ای کمتر از ۱۸.۵ از کمبود وزن و سوءتغذیه رنج می‌برند و زنان با عدد بالاتر از ۳۰ در معرض خطر جدی بیماری‌های ناشی از چاقی قرار دارند. بازه متعادل و نرمال بی ام ای برای زنان بین ۲۵ تا ۲۹.۹ است.

بی ام ای برای مردان

محدوده بی ام ای برای مردان دقیقا همانند عدد شاخص توده بدنی زنان تعیین می‌شود. یعنی عدد کمتر از ۱۸.۵ به منزله کمبود وزن برای مردان تلقی می‌شود، و عدد بالاتر از ۳۰ هم نشانه چاقی مفرط است. محدوده ایده‌آل بی ام ای برای مردان بین ۲۵ تا ۲۹.۹ است.

بی ام ای برای سالمندان

براساس نتایج مطالعات، بهترین محدوده بی ام ای برای سالمندان بین ۳۱ تا ۳۲ برای زنان و بین ۲۷ تا ۲۸ برای سالمندان مرد است.

بی ام ای برای کودکان و نوجوانان

در محاسبه شاخص توده بدنی برای کودکان و نوجوانان، جنسیت هم لحاظ می‌شود. محدوده bmi کمتر از ۱۸.۵ در کودکان و نوجوانان، نشانه کمبود وزن است. کودکان و نوجوانانی که عدد بی ام ای آن‌ها بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ است، در محدوده سنی ایده‌آل قرار دارند و بازه ۲۵ تا ۲۹.۹ در کودکان و نوجوانان به منزله مرحله پیش چاقی است.

اگر عدد بی ام ای برای کودکان و نوجوانان بین ۳۰ تا ۳۴.۹ باشد، یعنی فرد دچار چاقی نوع یک است و در بازه ۳۵ تا ۳۹.۹ از چاقی نوع دو رنج می‌برند؛ و درنهایت، محدوده BMI بیشتر از ۴۰ در کودکان و نوجوانان به منزله چاقی شدید و اضافه وزن مفرط است.

‏محدودیت های بی ام ای

فاکتورهایی مانند سن، جنسیت، نژاد و توده عضلانی روی رابطه بین شاخص توده بدنی و چربی بدن تاثیر می‌گذارند. این شاخص، تفاوتی بین چربی اضافی، عضلات یا جرم استخوان قائل نمی‌شود، به‌علاوه اینکه هیچ اشاره‌ای هم به توزیع چربی در افراد ندارد.

روش افزایش بی ام ای

مصرف غذاهایی با کالری بالا و سرشار از مواد مغذی مانند آووکادو، ماست، شیر، سالمون، ماهی تن، مغز، دانه‌ها، لوبیا، برنج قهوه‌ای، نخود فرنگی، گرانولا، موز، برگه زردآلو و سیب‌زمینی شیرین در رژیم غذایی، یکی از روش‌های افزایش بی ام ای است. باید بهترین رژیم غذایی برای افزایش وزن را از متخصص حرفه‌ای دریافت کنید. برخی راهکارهای افزایش BMI عبارتند از:

• مصرف کالری سالم بیشتر
• انجام تمرینات ورزشی عضله‌سازی و تقویت عضلات
• تغذیه متعادل
• تنظیم وعده‌های غذایی
• استفاده از مکمل‌های غذایی
• مدیریت استرس

روش های کاهش بی ام ای

اگر عدد BMI بدست آمده در محدوده خطر قرار گرفته است، باید به دنبال روش‌های کاهش بی ام ای باشید. با کم کردن میزان کالری مصرفی، وزنتان کم می‌شود. رژیم غذایی برای لاغری مانند فستینگ متناوب، ورزش و رژیم غذایی، مصرف پروتئین، حذف قند و شکر مصنوعی و نوشیدنی‌های گازدار از رژیم غذایی، مصرف فیبر زیاد، و خواب کافی می‌توانند شاخص توده بدنی را کاهش دهند. غذاهای کامل کمتر فراوری شده مانند غلات کامل و میوه را فراموش نکنید.

---

منبع این پست سایت پزشکی دکترتو می باشد.