ویلچر چیست و انواع آن و نکاتی قبل از خرید آن
اولین اسناد صندلی چرخدار، کتیبه‌ای است که در یک تخته سنگ در چین یافت شده است
ویلچر یا صندلی چرخدار وسیله‌ای است برای جابجایی و تحرک افرادی که که توان راه رفتن ندارد.
این دستگاه برای استفاده در محیط های داخلی و بیرونی طراحی شده است و کاربران را قادر می‌سازد با حفظ استقلال و سلامت خود به امور جاری زندگی بپردازند.
این وسیله معمولا دارای :
- سطحی تخت برای نشستن
- چهار چرخ (دو چرخ بزرگ در عقب و دو چرخ کوچک در جلو)
- استراحتگاه دست
- پشتی
- استراحتگاه پا
- دسته روی چرخ برای حرکت دادن ویلچر
- دسته متصل به پشتی برای حرکت دادن ویلچر توسط فرد کمکی
- کنترل پنل دکمه‌ای (برای مدل‌های برقی) میباشد
هدف از ساخت ویلچر، به حداکثر رساندن استقلال فردی و افزایش سطوح حرکت برای افرادی است که توانایی راه رفتن و حرکت دادن اندام‌های پایینی خود را ندارند.
با این حال، این وسایل توانبخشی و کمک درمانی برای افرادی با مشکلات زیر بسیار مناسب است :
- عدم حفظ تعادل
- مشکل در نشستن یا ایستادن
- مشکل در خوردن، نوشیدن و بلع
- مشکل در کنترل کردن قسمتی از بدن
- افرد دچار فلج نخاعی، مغزی و تمام بدن
- کلیه آسیب‌های نخاعی و ستون فقرات
- مشکل در حرکت دادن پاها و اندام‌های تحتانی
- تمایل به نشستن در همان حالت برای تمام وقت
- دشواری برای رفتن به توالت، نشستن و اجابت مزاج
- اسپاسم (گرفتگی ماهیچه‌ها)، حرکات غیر کنترل شده، هماهنگی ضعیف
- دیگر نگرانی‌های فیزیکی همانند بصری، شنوایی، صرع، مشکلات گفتاری یا ارتباطی
- عدم کنترل روده و مثانه که ممکن است خطر ابتلا به زخم های روده را افزایش دهد
- جابجایی لگن (سر استخوان ران از سوپاپ بیرون می‌آید) که میتواند حرکت‌های فرد را محدود کرده و باعث ایجاد درد گردد.
نقش و اهمیت استفاده از ویلچر
بعلاوه، ویلچر درشکل دهی بدن، یکپارچگی پوست، کارکرد کلی ورفاه مراجعان تاثیر اساسی دارد.
از اهداف عمده در بکارگیری تامین تحرک ایمن و کارکردی با حداقل انرژی در خانه و جامعه هست.
صرف نظر از تشخیص پزشکی مراجع، کاردرمانگران باید از پیچیدگی های فن آوری ویلچر، انواع قابل دسترس، اصلاحات، ارزیابی و روش های اندازه گیری، نحوه ی کاربری، مراقبت و قیمت آنها و مهمتر از همه روند دستیابی به این تجهیزات اگاه باشند.
امروزه شاهد پیشرفت های چشمگیر و توسعه عظیمی در صنعت ساخت، تجهیز و خدمات چرخدار دستی و موتوری هستیم.
محصولات دائما تغییر می کنند. شما هنگام تهیه این ویلچر به راهنمای خرید ویلچر جهت خرید ویلچر مناسب نیاز خواهید داشت
و باید ویژگی های ویلچر مناسب را بدانید.
بسیاری از پیشرفت ها نتیجه پیشنهادات درمانگران ومصرف کنندگان است.
کاردرمانگران و فیزیوتراپیست ها با توجه به نقش خود در تسهیل درمان مسئول ارزیابی، اندازه گیری و تجویز ویلچر و سیستم نشستن برای کاربران هستند.
آنها همچنین ایمنی ویلچر و مهارت های حرکت را به مراجع و مراقبین آموزش می دهند.
تجویز صحیح صندلی چرخدار چه از نظر ظاهر خاص و چه از نظر ویژگی های کارکردی بسیار حائز اهمیت است.
تجویز نامناسب ویلچر موجب تحمیل هزینه سنگین به مراجع شده و آسیب های بدنی (خستگی، صدمات پوستی، تغییر شکل مفاصله تنه و اندام ها) و روانی غیر قابل جبرانی می شود. ویلچر مناسب علاوه بر حفظ صحیح راستای بدن امکان حضور اجتماعی راهم فراهم می سازد.
انواع ویلچر :
الف) ویلچر هایی که توسط فرد دیگری رانده می شوند (Attendant-Propelled Chairs) :
این محصول برای کاربرانی طراحی ساخته شده که خود قادر به راندن آن نمی باشد.
این عدم کارایی عمدتا به دلیل آسیب شناختی و درکی شدید، اختلال در قضاوت و یا محدودیت شدید حرکتی می باشد.
اگرچه نوع معمول و ساده این نوع صندلی، کالسکه ها هستندکه برای کودکان زیر سه سال کاربرد دارد.
در دو اندازه بزرگ و کوچک موجود است.
اصول اندازه گیری این نوع صندلی و مناسب سازی آن برای کاربر، مطابق انواع دیگر است.
اما برای این نوع، اندازه گیری مراقبی که صندلی را هول می دهد نیز بسیار ضروری است.
ب ) ویلچردستی (Manual wheelchairs) :
این نوع برای کاربرانی طراحی شده است که با اندام فوقانی خود قادر به راندن و ترمز گرفتن ویلچر می باشند.
این نوع ویلچر در انواع متعددی از نظر نوع بدنه اصلی ( ثابت یا تاشو)، وزن وشرایط حمل هستند.برای سهولت در راندن صندلی Add-on-unit استفاده می شود.
برخی از انواع دستی آن عبارتند از:
دستی تاشو :
امکان حمل آسان تر را فراهم می نماید و در دو نوع تاشو از پهنا و ارتفاع است.
دستی معمولی :
چرخ های بزرگ در عقب و چرخ های کوچک در جلو قرار دارند. این طراحی امکان حرکت، چرخیدن و تک چرخ برای عبور از موانع را آسان می نماید. نوع استاندارد آن بدون نشیمنگاه ویژه دارای حداقل وزن 50 پوند است که برای کاربرانی با تعادل خوب تنه مناسب می باشد. وزن سبک آن حمل وراندن آن را اسان نموده و خستگی کاربر را کاهش می دهد. با دستیابی به انواع الیاژها پیشرفت صنعت ساخت ویلچر، مدل سبک و فرا سبک ساخته شده که بیشتر برای ورزشکاران توصیه می شود.
یک دستی یا یکطرفه(One arm device)
در افراد همی پلژی کاربرد دارد. برخی از انواع هر دو طوقه در یک طرف قرار می گیرد و کاربر با یک دست ترمز می کند و برای حرکت مستقیم هر دو طوقه را با هم ودر حین دور زدن یک طوقه را حرکت می دهد. درمدل دیگر جاپایی پایین آورده شده تا کاربر با اندام تحتانیش حرکت کند.
ویلچر مناسب برای قطع اندام تحتانی
تفاوت این نوع ویلچر یکی درنداشتن جاپایی هست و دیگری تغییر در محور چرخهای عقب است که کمی دورتر وعقب تر از صندلی قرار می گیرد تا از وارونگی جلوگیری نماید.
مناسب استفاده در منزل
چرخ های بزرگ در جلو و چرخ های کوچک در عقب قرار میگیرد تا حرکت درون منزل، راندن روی قالی و موکت آسان تر از نوع معمول شود، اما انتقال، جابجایی، و چرخش دشوار و تک چرخ زدن تقریبا غیر ممکن است.
ویلچر دستی دارای :
1 – چهار چرخ (دو چرخ کوچک در جلو و دو چرخ بزرگ در عقب)
2 – دستگیره خودارن (در کنار لبه بیرونی چرخ‌ها بیرونی قرار دارد)
3 – پشتی کمری و استراحتگاه پا می باشد.
کاربر میتواند با حرکت دادن دستگیره خودران به جلو و عقب حرکت می‌کند
ج) ویلچر موتوری یا الکترونیکی (Power or Elictrical wheelchairs) :
کسانی که نمی توانند از ویلچر دستی استفاده کنند، نوع موتوری یا الکترونیکی تجویز می شود.
این نوع صندلی ها بر اساس اندازه قطر چرخ ها و محل محرک چرخ (درعقب، جلو و یا در وسط) متنوع هستند.
اغلب طوری طراحی می شوند که نشیمنگاه مستقل از چرخ ها و موتور باشند تا به عنوان نمونه با رشد کودک تنها نشیمنگاه تعویض شود.
صندلی های محرک چرخ وسط دارای محوری کوتاه هستند که مانورهای بهتری را برای کاربر فراهم می کنند.
صندلی چرخدار موتوری دارای ترمز های ویژه هستند ،که درصورت نرسیدن پیامی از کاربر سریع قفل شده و مانع از صدمه رسیدن به کاربر می شوند که به هر دلیلی کنترلش را از دست داده است.
د) سایر ویلچرها :
- ویلچر ورزشی
- ویلچر ایستاده
- ویلچر شیب‌دار
- ویلچر کودکان
- ویلچر ساحلی
- ویلچر ارگونومی
ویژگی‌های ویلچر :
مشخصات هر ویلچر با دیگری تا حدودی متفاوت است، ولی همه آنها ویژگی های مشترکی دارند :
1 – دستگیره خودران : این دستگیره در لبه جلویی چرخهای بزرگ قرار دارد. این دستگیره‌ها لاستیکی هستند تا راحتی بیشتری را برای کاربر فراهم کند.
2 – دسته‌ها : این دسته ها معمولا بر روی پشتی ویلچر جهت حرکت دادن آن توسط فرد دیگری تعبیه می‌شود.
3 – استراحتگاه دست : این دسته ها در هر دو طرف برای قرارگیری دست‌ها کاربر و افزایش میزان راحتی او تعبیه شده است. این دسته ها می تواند قابل تنظیم در اتفاع باشد.
4 – قاب یا فریم ویلچرها: ترکیب قاب، عامل اساسی در عملکرد صندلی چرخدار است. فلز، رایج‌ترین، سنگین‌ترین و ارزان‌ترین نوع فریم است. یک صندلی چرخدار با قاب آلومینیومی، بسیار سبک‌تر و راحت‌تر خواهد بود، اما گران‌تر نیز است. همچنین می‌توان فریم‌های ساخته‌شده از مواد بسیار سبک مانند آلومینیوم خاص، تیتانیوم و کربن را انتخاب کرد. البته باید به یاد داشته باشید که از این مواد در ویلچرهای ثابت استفاده شده و قیمت آنها، کمی گران است. قاب صندلی چرخدار میتواند ثابت یا تاشو باشد. انرژی مورد نیاز برای استفاده کاربر از ویلچرهای دارای قاب ثابت دو برابر ویلچرهایی با قاب تاشو است.
هر دو قاب‌های ثابت و تاشو دارای مزایا و معایبی هستند. انتخاب هر یک از این قاب‌ها به شیوه زندگی کاربر و ترجیح شخصی آنها بستگی دارد.
5 – ابعاد نشیمنگاه : این ابعاد به دو فاصله معنا می‌یابد، یکی از پشتی تا لبه جلویی نشیمنگاه، دیگری فاصله بین دو استراحتگاه دست است. هر دو این اندازه‌ها باید براساس ابعاد بدنی و میزان راحتی کاربر تعیین شود.
6 – چرخ : همانگونه در بالا بیان شد، ویلچرها دارای 4 چرخ هستند که چرخ عقبی بزرگ‌تر از چرخ جلویی است. چرخ عقبی وظیفه پایداری و چرخ جلویی دامنه حرکت ویلچر را تعیین می‌کند.
7 – ترمز : ترمز معمولا بر روی چرخ عقبی جهت توقف موقتی یا دائمی ویلچر قرار دارد.
8 – استراحتگاه پا : این قسمت همان‌طور که از نامش آشکارست، برای راحتی پاهای کاربر تعبیه شده است که می توان ارتفاع آن را نیز بر حسب طول پاها تنظیم کرد.
9 – صندلی : صندلی جایی است که کاربر بر روی آن می نشیند. لازم است صندلی نرم و راحت باشد.
10 – قاب : قاب ویلچر باید ساختاری یکپارچه، سخت و صلبی داشته باشد تا بتواند از وزن کاربر و کل سیستم ویلچر پشتیبانی کند.
11 – پشتی : این بخش همان تکیه‌گاه فرد است و لازم است نرم و راحت باشد.
12 – تاشو بودن : بسیاری از ویلچرها دارای قابلیت تاشو بودن نیز هستند. شما به راحتی می‌توانید آنها برای صرفه جویی در فضا یا قرار دادن داخل خودرو شخصی جمع کرده و ذخیره کنید. همچنین جمع شدن به معنای قابل حمل بودن ویلچر نیز است.
- تیر 28, 1400
- 1465 بازدید
