علائم کمبود اکسیژن خون چیست؟

کمبود اکسیژن خون چیست؟

کمبود اکسیژن خون به انگلیسی Lack of blood oxygen، زمانی اتفاق می‌افتد که بافت‌ها و اندام‌های بدن اکسیژن کافی برای عملکرد بهینه دریافت نمی‌کنند. هیپوکسمی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند اختلالات تنفسی و بیماری های ریه، بیماری‌های قلبی، سطوح پایین اکسیژن در محیط باشد.

اکسیژن خون باید چند باشد؟ (اکسیژن خون خطرناک چند است)

میزان اکسیژن خون نرمال بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلی متر جیوه متغیر است. میزان اکسیژن خون کمتر از ۶۰ میلی متر جیوه کم است و بسته به تصمیم پزشک، شخص به مکمل اکسیژن نیازمند است. آگاهی از نشانه‌های هشداردهنده سطوح کم اکسیژن خون که به نام «هیپوکسمی» شناخته می‌شود، اهمیت دارد.

علائم کمبود اکسیژن خون (علائم اکسیژن خون پایین)

نشانه آن می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما علائم پایین بودن اکسیژن خون چیست؟ اکسیژن خون پایین باشه چی میشه؟ شایع‌ترین علائم هیپوکسی عبارتند از:

• تغییر رنگ پوست از آبی تا قرمز گیلاسی
• گیجی
• سرفه
• افزایش سرعت ضربان قلب
• تنفس سریع و پی در پی
• مشاهده علائم تنگی نفس
• ضربان قلب کند
• تعریق
• خس خس سینه

۱. علائم کمبود اکسیژن در مغز و تشنج و سردرد

علائم نرسیدن اکسیژن به مغز شامل گیجی، مشکل در تمرکز، مشکلات حافظه، سرگیجه، سردرد، از دست‌دادن هماهنگی بدن، تکلم، تشنج و بیهوشی است. در صورت بروز این علائم فورا بهپزشک مراجعه کنید، زیرا هیپوکسی مغزی می‌تواند یک وضعیت تهدید‌کننده زندگی باشد.

۲. علائم کمبود اکسیژن در کودکان و نوزادان

علائم کمبود اکسیژن در کودکان و نوزادان شامل تنفس سریع، خس خس سینه، آبی‌شدن پوست یا لب‌ها (سیانوز)، کاهش فعالیت و سطح انرژی، تغذیه ضعیف یا کاهش اشتها، تحریک‌پذیری، خواب‌آلودگی بیش‌از حد و تغییرات ضربان قلب باشد. در برخی موارد دکتر ممکن است آمپول اکسیژن خون را تجویز کند.

۳. علائم نرسیدن اکسیژن به قلب (تپش قلب، کم خونی و کمبود اکسیژن)

علائم کمبود اکسیژن قلب، که به عنوان ایسکمی میوکارد نیز شناخته می‌شود، ممکن است به صورت درد یا ناراحتی قفسه سینه (آنژین صدری)، تنگی نفس، خستگی، ضربان قلب سریع یا نامنظم، سرگیجه، علائم کم خونی شدید، تعریق، حالت تهوع، یا درد در بازو، فک تظاهر پیدا کند.

۴. تاثیر کمبود اکسیژن بر انواع عضلات چیست؟

پایین آمدن اکسیژن خون در انواع ماهیچه‌ها که به عنوان هیپوکسی شناخته می‌شود، می‌تواند منجر به ضعف عضلانی، خستگی، کاهش استقامت، اختلال در عملکرد عضلات، گرفتگی عضلات و در موارد شدید، مرگ سلول‌های عضلانی شود. همچنین می‌تواند بر هماهنگی و مهارت‌های حرکتی ظریف تأثیر بگذارد. دریافت اکسیژن کافی برای عملکرد بهینه و سلامت عضلات بدن ضروری است.

۵. کمبود اکسیژن و خواب

کمبود اکسیژن در طول خواب که به آپنه خواب معروف است، می‌تواند الگوهای تنفسی منظم را مختل کرده و باعث بیداری‌های متعدد در طول شب شود. این اتفاق باعث چرخه خواب بی‌کیفیت، خواب‌آلودگی بیش‌ازحد در طول روز، خستگی، اختلالات خلقی و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود.

دلایل کمبود اکسیژن

افت اکسیژن می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد که بیماری قلبی و عروقی و مصرف داروهای ضد درد قوی و داروهای دیگری که وقفه‌ی تنفسی ایجاد می‌کنند، برخی از آن‌ها هستند

• کرونا
• حمله‌ی شدید آسم
• بیماری‌های ریه
• کم‌خونی
• مسمومیت با سیانید

میزان اکسیژن خون در کرونا چقدر است؟

درگیر شدن ریه در کرونا میزان اکسیژنی که فرد دریافت می‌کند را کاهش می‌دهد و بسیار خطرناک است. کویید-۱۹ یک بیماری تنفسی است و می‌تواند موجب افت سطح اکسیژن خون شود. اگر ریه‌ها تخت تاثیر ویروس کووید -۱۹ قرار بگیرد، میزان اکسیژنی که فرد دریافت می‌کند می‌تواند کاهش یابد. اگر علائم درگیری ریه با کرونا سریعا به دکتر ریه مراجعه کنید.

علاوه بر آن یک مطالعه آزمایشگاهیشان می‌دهد کووید-۱۹ باعث اتساع قابل توجه رگ‌های خونی ریه به‌ویژه در مویرگ‌ها می‌شود. این اتساع رگ که باعث کاهش فشار خون می‌شود به کاهش میزان اکسیژن‌رسانی در نارسایی ریوی ویروس کرونا کمک می‌کند.

البته ویروس به روش‌های گوناگون بر تخریب عروق ریه اثر می‌گذارد. این مطالعه به توضیح پدیده عجیب دیده شده در برخی از بیماران کووید-۱۹ به نام «هیپوکسیمی خوشحال» نیز می‌پردازد. در این حالت با اینکه میزان اکسیژن بسیار پایین است، اما به نظر نمی‌رسد که بیمار مشکل تنفسی داشته باشد. لذا اگر درگیر بیماری کرونا بودید، و نشانه‌ای از تنگی نفس را نداشتید، با این حال میزان اکسیژن خون خود را چک کنید.

۵ نشانه کمبود اکسیژن در خون و علائمی از درگیر شدن ریه در کرونا

در کنار سایر علائم کرونا، تنگی نفس، سرفه خشک، تب، التهاب و درد بدن و دیگر علائم نیز می‌تواند دیده شود. در صورت مشاهده این علائم می‌توانید از طریق مشاوران دکترتو، با متخصصین ریه مشورت کنید و در صورت نیاز به پزشک مرتبط مراجعه کنید.

۱. رنگ آبی لب ها، لاله گوش یا بستر ناخن‌ ها

این شرایط که به نام «سیانوز» شناخته می‌شود، نشانه‌ای از «هیپوکسمی شدید» است که نشان می‌دهد سلول‌های بدن به میزان کافی خون اکسیژن دار دریافت نمی‌کند. سیانوز باید بسیار جدی گرفته شود و فرد مراقبت‌های پزشکی فوری دریافت کند.

۲. احساس سوزش

اگر هیپوکسمی مشکلی طولانی مدت باشد، بدن ممکن است بیش از حد گلبول‌های قرمز تولید کند و این شرایط موجب افزایش غلظت خون شود. این ممکن است موجب بروز علایم اضافه از جمله احساس سوزش در اندام‌های انتهایی مانند بینی و انگشتان، زنگ زدن در گوش و خارش شود.

۳. سردرد

بیماری مزمن انسدادی ریه با شرایطی به نام «هیپوکسی» مرتبط است. این شرایط بار کاری مضاعف بر قلب وارد می‌کند و موجب کندی عملکرد‌های بافتی می‌شود. سردرد‌های مرتبط با بیماری مزمن انسدادی ریه بیشتر هنگام صبح پس از بیدار شدن از خواب رخ می‌دهد.

۴. تنگی نفس

تنگی نفس یکی از شایع‌ترین علایم «هیپوکسمی» است. افزون بر کمبود نفس، تنگی نفس ممکن است شامل احساس تنگی در قفسه سینه، تنفس سریع یا احساس ناتوانی در دریافت اکسیژن کافی باشد. جمع شدن لب‌‌ها به حالت غنچه یا سوزش سوراخ‌های بینی هنگام تنفس هم ممکن است رخ دهد.

۵. تنفس سریع

کمبود اکسیژن یا دی اکسید کربن بیش‌ازحد در بدن از دلایل شایع این شرایط است. این مورد بیماری نیست، اما علامتی از تلاش بدن برای اصلاح مشکلی دیگر است.

میزان اکسیژن خون چگونه اندازه گیری می ‎شود؟

کارآمدترین روش برای کنترل سطح اکسیژن خون آزمایش اِی بی جی است و برای این آزمایش، نمونه خون از شریان‌ها، معمولا از مچ دست گرفته می‌‎شود که این روش بسیار دقیق است، اما ممکن است کمی درد داشته باشد.

همچنین به وسیله دستگاه کوچکی به اسم «پالس اکسی متر» نیز می‌توان میزان اکسیژن خون را اندازه گیری کرد. این دستگاه که شبیه یک گیره کوچک است با قرار گرفتن بر روی انگشت اشاره، میزان اکسیژن خون را به طور غیر مستقیم اندازه می‌‎گیرد.

آزمایش گاز خون نیز نوعی تست خون است که در آن سطح اکسیژن و دی اکسید کربن بررسی و محاسبه می‌شود. اگرچه آزمایش به وسیله دستگاه پالس اکسیمتر آسان‌تر، سریع‌تر و بدون درد است، اما به اندازه آزمایش اِی بی جی دقیق نیست. این امر ممکن است تحت تاثیر عواملی مانند انگشتان کثیف، لاک ناخن و گردش خون ضعیف در اندام‌ها باشد.

---

منبع این پست سایت پزشکی مجله سلامت می باشد.